Online Psikolojik Danışmanlık: Mekânın Ötesinde Bir Destek

Dijitalleşmenin hızla ilerlediği günümüzde, psikolojik danışmanlık hizmetleri de çevrimiçi ortamlara taşınmıştır. Online psikolojik danışmanlık, bireylerin mekândan bağımsız olarak destek almalarını sağlar. Özellikle yoğun iş temposu, farklı şehir veya ülkelerde yaşama ya da hareket kısıtlılığı gibi durumlarda çevrimiçi görüşmeler, danışanların yaşamına kolaylık ve erişilebilirlik kazandırır.

Amerikalı psikiyatrist Irvin D. Yalom, danışman–danışan ilişkisinin özünün insani bağda yattığını vurgular. Yalom, yüz yüze ilişkinin önemini her zaman öncelese de, özellikle son dönem yazılarında ve röportajlarında çevrimiçi görüşmelerin de anlamlı bir ilişki kurulmasına engel olmadığını belirtmiştir. Ona göre terapötik ilişkinin derinliği yalnızca mekânla değil, tarafların açıklığı ve etkileşimiyle belirlenir. Bu bakış açısı, günümüzde online danışmanlık hizmetlerinin etkinliğini destekleyen bulgularla örtüşmektedir.

Online danışmanlık alanında en çok atıf yapılan araştırmacılardan biri, İsveçli klinik psikolog Prof. Gerhard Andersson’dur. Linköping Üniversitesi’nde görev yapan Andersson, internet tabanlı bilişsel davranışçı terapi (ICBT) üzerine yüzlerce makale yayımlamış, depresyon, kaygı bozuklukları, kronik ağrı ve tinnitus gibi alanlarda çevrimiçi terapilerin etkinliğini kanıtlamıştır. 2018 yılında yayımladığı “Internet Interventions: Past, Present and Future” başlıklı makalesinde, internet terapilerinin yalnızca kısa vadeli bir geçiş modeli değil, psikolojik destek hizmetlerinde kalıcı bir paradigma değişimi olduğunu vurgulamaktadır.

Araştırmalar da bu görüşü desteklemektedir. Barak ve arkadaşlarının (2008) meta-analizi, internet tabanlı psikoterapi uygulamalarının depresyon, kaygı ve stres gibi alanlarda yüz yüze terapi kadar etkili olduğunu göstermiştir. Andersson ve meslektaşlarının çalışmaları da online psikoterapinin etkinliğini defalarca ortaya koymuş; hem bireysel terapilerde hem de grup çalışmalarında güvenilir sonuçlar verdiğini göstermiştir. Norcross ve Lambert (2018) ise ister yüz yüze ister online olsun, terapötik ilişkinin kalitesinin danışmanlık sürecinin en güçlü belirleyicisi olduğuna dikkat çeker.

Elbette çevrimiçi danışmanlığın sınırları da vardır. Akut kriz yaşayan bireylerde veya acil müdahale gerektiren durumlarda yüz yüze destek daha uygun olabilir. Bunun dışında, danışanların sessiz bir ortamda, güvenli ve şifreli platformlar üzerinden görüşmeye katılması, sürecin verimliliğini artırır.

Sonuç olarak, online psikolojik danışmanlık; esneklik, erişilebilirlik ve mahremiyet gibi avantajlarıyla günümüzün ihtiyaçlarına güçlü bir yanıt sunmaktadır. Yalom’un da belirttiği gibi, insani ilişkinin özü korunabildiği sürece, danışma süreci ister bir odada ister çevrimiçi ortamda olsun, bireyin yaşamında dönüştürücü bir etki yaratabilir.

Kaynakça

Andersson, G. (2018). Internet interventions: Past, present and future. Internet Interventions, 12, 181–188.
Andersson, G., & Titov, N. (2014). Advantages and limitations of Internet-based interventions for common mental disorders. World Psychiatry, 13(1), 4–11.
Barak, A., Hen, L., Boniel-Nissim, M., & Shapira, N. (2008). A comprehensive review and meta-analysis of the effectiveness of Internet based psychotherapeutic interventions. Journal of Technology in Human Services, 26(2-4), 109–160.
Norcross, J. C., & Lambert, M. J. (2018). Psychotherapy relationships that work III. Oxford University Press.
Yalom, I. D. (2008). Staring at the Sun: Overcoming the Terror of Death. San Francisco: Jossey-Bass.